Nabycie nieruchomości w Polsce, w określonych w ustawie z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców przypadkach, wymaga uzyskania zezwolenia od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Proces ten może być skomplikowany, a prawidłowe wypełnienie wniosku jest kluczowe dla szybkiego i pozytywnego rozpatrzenia sprawy. W poniższym poradniku przedstawimy wskazówki w jaki sposób prawidłowo wypełnić wniosek o zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, na co zwrócić uwagę oraz jakie dokumenty należy do wniosku załączyć.
Krok 1: Zapoznanie się z przepisami
Przed przystąpieniem do przygotowania wniosku niezbędne jest zapoznanie się z obowiązującymi przepisami prawa, w tym z ustawą o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie szczegółowych informacji oraz rodzajów dokumentów, jakie obowiązany jest przedstawić cudzoziemiec ubiegający się o wydania zezwolenia na nabycie nieruchomości. Warto również skonsultować się z radcą prawnym specjalizującym się w nieruchomościach, aby upewnić się, że w danych przypadku zezwolenie na nabycie nieruchomości jest wymagane.
Krok 2: Zebranie niezbędnych dokumentów
Po przeanalizowaniu sprawy należy zebrać szereg dokumentów dotyczących wnioskodawcy, czyli cudzoziemca, nabywanej nieruchomości, danych zbywcy, dokumentów potwierdzających zdarzenie prawne, na podstawie, którego dojdzie do nabycia nieruchomości, potwierdzających źródło pochodzenia środków finansowych na nabycie nieruchomości.
Dokumentami potwierdzającymi więzi cudzoziemca z Polską dla przykładu są ważna karta pobytu, akty stanu cywilnego np. akt małżeństwa, Karta Polaka, zezwolenie na pobyt, dokumenty potwierdzające wykonywanie działalności gospodarczej. Dokumentami potwierdzającymi tożsamość paszport lub inny dokument tożsamości.
Dokumentami dotyczącymi nieruchomości między innymi są odpis zwykły księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości lub zaświadczenie ze zbioru dokumentów, gdy nie ma założonej księgi wieczystej, wypis z rejestru gruntów wraz z wyrysem z mapy ewidencyjnej, wykaz zmian gruntowych lub ostateczna decyzja zatwierdzająca podział bądź scalenie nieruchomości, jeśli nieruchomości powstała w wyniku scalenia lub podziału, wypis z aktualnie obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub zaświadczenie, że działka nie jest objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Dokumentami potwierdzającymi wolę zbycia przez właściciela/ użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz cudzoziemca są oświadczenie zbywcy wyrażające wolę zbycia nieruchomości na rzecz cudzoziemca, zawierające szczegółowe informacje dotyczące nieruchomości lub umowa deweloperska lub przedwstępna umowa sprzedaży lub umowa sprzedaży umowa zamiany lub umowa darowizny.
W przypadku nabywania nieruchomości w wyniku procesu łączenia (podziału) spółek należy przedłożyć: uzgodniony plan łączenia (podziału) spółek/ projekty uchwał o łączeniu (podziale) spółek/ projekt umowy / statusu spółki przejmującej, wydzielonej lub nowo zawiązanej.
Dokumenty potwierdzające więzi cudzoziemca z Rzeczpospolitą Polską są to dokumenty potwierdzające posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia (akt urodzenia, zezwolenie na zrzeczenie się polskiego obywatelstwa); dokumenty potwierdzające zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem Rzeczpospolitej Polskiej (aktualny akt małżeństwa, dokument tożsamości małżonka potwierdzający jego polskie obywatelstwo); zezwolenie na pobyt czasowy z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 176 i art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013r. o cudzoziemcach, zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt czasowy, dokumenty potwierdzające członkostwo w organie zarządzającym przedsiębiorcy będącego osobą prawną lub spółką handlową nieposiadającą osobowości prawnej, który ma siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Krok 3: Właściwa forma dokumentów
Załączone do wniosku dokumenty powinny być przetłumaczone z języka obcego na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Ponadto, dokumenty należy składać w oryginale lub w kopiach poświadczonych za zgodność z oryginałem przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika w osobie radcy prawnego, adwokata, rzecznika patentowego lub doradcy podatkowego.
Dokumenty dotyczące nieruchomości nie mogą mieć daty wcześniejszej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku. Wyjątek dotyczy wykazu zmian gruntowych i decyzji zatwierdzającej podział bądź scalenie nieruchomości oraz decyzji o lokalizacji celu publicznego i decyzji o warunkach zabudowy, wtedy dokumenty mogą być starsze.
Odpis zwykły z księgi wieczystej może być wydrukowany samodzielnie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych. Posiadający cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych, zgodnie z art. 364 ust. 4 ustawy o księgach wieczystych i hipotece lub zaświadczenie ze zbioru dokumentów. Koszt pobrania takiego odpisu to kwota 20 zł.
W zależności od tego czy cudzoziemiec jest osobą fizyczną czy innym podmiotem określonym jako cudzoziemiec w ustawie o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemca oraz w zależności od tego czy nieruchomość będzie nabywana w celu mieszkaniowym czy na potrzeby działalności gospodarczej czy rolniczej, zależy data wystawionych poszczególnych dokumentów, bowiem dla niektórych z nich koniecznym jest, aby data wystawienia dokumentu nie była wcześniejsza niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku. Dla przykładu wskazać można, iż w przypadku osoby prawnej i spółki nieposiadającej osobowości prawnej należy przedłożyć odpis lub wyciąg z odpowiedniego rejestru wystawiony nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku.
Krok 4: Przygotowanie wniosku
We wniosku należy zawrzeć szereg informacji jakich wymaga od nas ustawodawca. Na początku należy dokładnie wskazać dane cudzoziemca, czyli wnioskodawcy oraz dane zbywcy. Kolejno, należy dokładnie opisać nieruchomość, którą cudzoziemiec chce nabyć. Jest to ważny element, ponieważ dane z wniosku będą znajdowały odzwierciedlenie w decyzji. Cudzoziemiec musi wskazać na jakiej podstawie będzie nabywał nieruchomość, tj. dla przykład na podstawie umowy sprzedaży. Kolejno, należy wskazać źródło pochodzenia środków finansowych na zakup nieruchomości, a następnie wykazać więzi cudzoziemca z Rzecząpospolitą. Nadto, obok powyższego ważne jest wskazanie w jakim celu nieruchomość jest nabywana, dla przykładu na cele mieszkaniowe.
Do wniosku jako załączniki należy dołączyć szereg dokumentów potwierdzających wyszczególnione w uzasadnianiu informacje, a wskazane w kroku 2.
Krok 5: Uiszczenie opłaty od wniosku
Od wniosku należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 1.570,00 zł na rachunek bankowy Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Centrum Obsługi Podatnika ul. Obozowa 57, 01-161 Warszawa, Bank Handlowy S.A. w Warszawie nr rachunku: 21 1030 1508 0000 0005 5000 0070. Potwierdzenie uiszczenia opłaty należy dołączyć jako załącznik do wniosku.
Krok 6: Złożenie wniosku
Wniosek wraz ze wszystkimi załącznikami, tj. wraz z kompletem potrzebnych dokumentów należy złożyć w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Departamencie Zezwoleń i Koncesji, ul. Stefana Batorego 5, 02-591 Warszawa.
Krok 7: Oczekiwanie na decyzję
Po złożeniu wniosku, organ wszczyna postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji w przedmiocie nabycia nieruchomości przez cudzoziemca. W ramach postępowania organy współuczestniczące wydają opinię, opiniując wniosek pozytywnie lub negatywnie. Nadto, wniosek sprawdzany jest pod kątem spełnienia wszystkich wymogów formalnych i jeżeli takowe nie będą spełnione, organ może zażądać dodatkowych informacji i dokumentów.
Krok 8: Otrzymanie decyzji
Po rozpatrzeniu wniosku, cudzoziemiec otrzymuje decyzję – pozytywną lub negatywną na nabycie nieruchomości.
Jeżeli decyzja jest pozytywna, cudzoziemiec musi kolejno złożyć wniosek o stwierdzenie ostateczności i prawomocności decyzji, o czym więcej w następnym punkcie.
W przypadku wydania negatywnej decyzji, cudzoziemiec może złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od doręczenia decyzji stronie. Jeżeli strona nie będzie chciała skorzystać z powyższej możliwości, wówczas może wnieść do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję w terminie 30 dni od jej doręczenia.
Krok 9: Wniosek o stwierdzenie ostateczności i prawomocności decyzji.
Po otrzymaniu pozytywnej decyzji w przedmiocie zezwolenia na nabycie nieruchomości, należy następnie złożyć wniosek o stwierdzenie ostateczności prawomocności decyzji. Od wniosku należy uiścić opłatę w wysokości 17 zł rachunek bankowy Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Centrum Obsługi Podatnika ul. Obozowa 57, 01-161 Warszawa, Bank Handlowy S.A. w Warszawie nr rachunku: 21 1030 1508 0000 0005 5000 0070.
Krok 10: Finalizacja transakcji
Po otrzymaniu pozytywnej decyzji i zaświadczenia o ostateczności i prawomocności decyzji, cudzoziemiec może skutecznie nabyć nieruchomość.
Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w nieruchomościach aby upewnić się, że wszystkie kroki są wykonane prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami, a tym samym wymogami formalnymi nałożonymi przez ustawodawcę polskiego. Dobrze przygotowany wniosek przyśpiesza jego rozpoznanie.